Contextuele Respons 

Voor een groot aantal kennisinstellingen, zoals het Planbureau voor de Leefomgeving, het Sociaal en Cultureel Planbureau, het Centraal Planbureau, ZonMw en de Gezondheidsraad voer ik gedetailleerde evaluaties uit: Contextuele Respons Analyses (CRA). Ik onderzoek de respons op het werk in uiteenlopende domeinen. Het gaat niet alleen om “hoe vaak”, het is me vooral te doen om het “hoe” en “wie”:

  1. Politiek: aan de hand van tekstanalyses van de Handelingen in de Eerste en Tweede Kamer analyseer ik hoe parlementsleden en bewindslieden reageren: hoe vaak wordt een rapport of publicatie genoemd, en door wie? Wat wordt er gezegd: welke kritiek er is, en hoe maakt men gebruik van een rapport voor een standpunt?
  2. Media: welke kranten, opinieweekbladen en andere media maken gebruik van het werk van de instellingen? Is dat op basis van persberichten of lezing van rapporten? Is er ook sprake van kritiek? Welke journalisten reageren?
  3. Maatschappij: welke organisaties en personen reageren op publicaties: zijn het gemeenten, scholen, organisaties in de gezondheidszorg, bedrijven of organisaties op hte vlak van de economie. Gaat het om professionals, kennisplatforms, lobby organisaties, beroepsverenigingen of invloedrijke bloggers? Om welke publicaties gaat het dan, en hoe maakt men gebruik van dit werk?
  4. Wetenschap: worden publicaties ook in wetenschappelijke literatuur genoemd?

Kennisinstellingen hebben de taak de overheid en de politiek te informeren, maar hebben vaak ook een grote invloed op de publieke opinie en op de professionele wereld buiten het overheidsbeleid. In de zoektocht naar de maatschappelijke respons vind ik honderden maatschappelijke partijen, commercieel, (semi-)publiek en persoonlijk uit zeer uiteenlopende maatschappelijke sectoren. De kennisinstellingen hebben ieder een heel eigen kring van gebruikers, die verrassend veel groter is dan je vanuit hun (overheids)taak kunt verwachten.

Voorbeelden van verwijzers (figuur).

De contextuele respons analyse is gestart met de vraag van de KNAW of ik voor het SCP kon laten zien wat de maatschappelijke en wetenschappelijk respons was op hun rapporten. De aanpak is verder is ontwikkeld in het SIAMPI project, en heeft veel bijgedragen aan het ontwikkelen van het uitgangspunt van Productieve Interacties. Dit is het uitgangspunt dat onderzoek in academische en maatschappelijke zin productief of effectief is als er sprake is van interacties met gebruikers. Uitkomsten van onderzoek leiden niet onmiddellijk tot resultaat, maar aan interacties in netwerken valt op te maken of effectiviteit te verwachten valt. (Spaapen and Van Drooge).

Geïnteresseerd?

Welke bijdrage is van belang en wat is het effect ervan? Hoe kun je onderzoek goed evalueren?

‘Kennisinstellingen hebben de officiële taak de overheid en de politiek te informeren, maar hebben ook een grote invloed op de publieke opinie en op de professionele wereld buiten het overheidsbeleid.’